gjenomikës

Gjenomika është dega e biologjisë që studion genomën, të gjitha materialet gjenetike të një organizmi, dhe mënyrat se si këto informacione ndikojnë në funksion, zhvillim dhe evolucion. Ajo përfshin identifikimin dhe karakterizimin e gjeneve, ndërveprimet midis gjeneve, rregullimin epigenetik dhe mënyrat e tjera në të cilat shprehja e gjeneve kontrollon fenotipin. Historia e gjenomikës përfshin zhvillimet drejt sekuestrimit të tërë genomëve dhe një volum të madh të të dhënave biologjike. Projekti i Gjenomit të Njeriut (Human Genome Project), i përfunduar rreth vitit 2003, ofroi një referencë të plotë të genomës njerëzore dhe shërbeu si pikënisje për studime të mëtejshme. Teknologjitë e sekuestrimit të gjeneve të gjeneratës së re (NGS) kanë ulur kostot dhe rritur shpejtësinë e sekuestrimit të të dhënave, duke lejuar studime të genomave të kafshëve, bimëve dhe mikroorganizmave.

Gjenomika ka gjetur aplikime të gjerë në mjekësi, duke sjellë diagnostikimin gjenetik dhe personalizimin e trajtimeve, si dhe në bujqësi, me zhvillimin e kultivarëve më rezistentë dhe me optimizimin e proceseve të rritjes. Ajo gjithashtu kontribuon në ekologji dhe konservim, duke vlerësuar ndryshimet e biodiversitetit dhe historinë evolutive të organizmave. Sfidat përfshijnë interpretimin e varianteve të panjohura gjenetike dhe mbrojtjen e privatësisë së të dhënave gjenomike, ndërsa diskutohet etika dhe rregulloret që rrethojnë përdorimin dhe përhapjen e këtyre të dhënave.