etimologjia

Etimologjia është degë e gjuhësisë që studion origjinën dhe zhvillimin historik të fjalëve. Ajo përqendrohet në mënyrën sesi një fjalë merr formë dhe kuptim nga rrënjë të lashta, si ndryshon gjatë kohës dhe pse fjalë të ndryshme mund të kenë prejardhje të përbashkët. Theksi kryesor është etimoni, koncepte të formës së vjetër nga e cila rrjedhin forma të ndryshme dhe kuptime të kaluara.

Metodat përfshijnë krahasimin historik të gjuhëve, analizën fonetike për të zbuluar lidhje midis fjalëve dhe origjinave të tyre, si dhe studimin e ndryshimeve semantike. Përdoren gjithashtu fjalorë etimologjikë dhe burime historike për të rekonstruar formën më të lashtë të një fjale dhe për të vlerësuar hipotezat mbi prejardhjen e saj. Një komponentë kyçe është dallimi midis etimologjisë shkencore dhe korrigimeve të gabimeve të popullit (folk etymology), të cilat mund të çojnë në interpretime të pavërteta.

Në kontekstin shqiptar, etimologjia shqipe studion marrëdhëniet ndër fjalët native dhe huazimet nga gjuhë të tjera si latinishtja, italishtja, turqishtja, greqishtja dhe sllavishtja, që kanë lënë gjurmë në fjalor dhe në strukturën e gjuhës. Ajo ndihmon të kuptohen kontaktet historike midis kulturave dhe evolucioni i trashëgimisë lingvistike të vendit, megjithatë shumë prej lidhjeve etimologjike mbeten hipoteza të bazuara në të dhëna të kufizuara dhe mund të ndryshojnë me zbulime të reja.