elektrike

Elektrikë është energji që rrjedh nga prania dhe lëvizja e ngarkesave elektrikë. Ajo mund të shfaqet si elektricitet statik ose si rrjedhë rryme në një qark elektrik. Në fizikë, përshkruhet nga konceptet e tensionit, rrymës dhe rezistencës, të matur me voltë, ampere dhe ohm. Elektrikë është thelbore për ndriçimin, elektronikat, industrinë dhe transportin.

Ligji i Ohmit përshkruan marrëdhënien ndërmjet këtyre parametreve: I = V/R, ku I është rryma, V tensioni dhe R rezistenca. Fuqia elektrike P është P = VI dhe mund të njihet si fuqi që shndërrohet nga një formë energjie në një formë tjetër brenda një pajisjeje. Rryma mund të jetë drejtuar (DC) ose ndryshues (AC), ku AC mbizotëron në transmetimin dhe shpërndarjen e energjisë.

Gjenerimi dhe shpërndarja: Energjia elektrike gjenerohet në qendra energjetike që konvertojnë energji të ndryshme në energji elektrike me ndihmën e gjeneratorëve. Burimet përfshijnë karburante fosile, hidroenergji, energji bërthamore dhe burime të rinovueshme si era dhe dielli. Pas prodhimit, energjia transmetohet me tension të lartë përmes linjave të transmetimit dhe shpërndahet me tension të ulët tek konsumatorët nëpërmjet stacioneve të shpërndarjes.

Historikisht, zhvillimi i energjisë elektrike u avancua nga punimet e Faraday dhe Volta, dhe më tej nga inxhinierët si Tesla dhe Westinghouse, që kontribuan në përdorimin e rrymës alternate dhe në ngritjen e rrjeteve moderne elektrike në fund të shekullit XIX dhe fillim të XX-të. Përdorimet e sotme përfshijnë ndriçimin, elektronikën, industrinë dhe transportin, me një fokus të rritur në siguri, efikasitet dhe integrim të burimeve të rinovueshme.