efnasambönd

Efnasambönd eru hópar atóma eða atómahópa sem eru hluti af sameind og ákvarða efniseiginleika hennar og hvaða efnahvörf hún tekur þátt í. Þessir hópar hafa sérstaka efnanotkun og hegðun sem er oft hægt að spá fyrir um með þeim. Þeir eru ekki sjálf efni heldur byggingareiningar sem breyta pólun, leysanleika, rafróttarstöðu og reaktivitet sameindarinnar.

Algengustu efnasambönd eru hópar eins og hydroxýlhópurinn (-OH) sem finnst í alkohólum og fenólum; karbonýlhópurinn sem getur verið í aldehýðum (-CHO) eða ketónum (-CO-); karboxýlhópurinn (-COOH) sem veldur sýrum; amínóhópurinn (-NH2) sem veitir basísk einkenni; halógenhópar (-F, -Cl, -Br, -I); nitro-hópur (-NO2); súlfhýdrýlhópur (-SH); sem og hópar eins og eter-hópurinn (-O-) og esters-hópurinn (-COOR). Þessir hópar flokkast oft eftir því hvaða tegund efna þau gera eða hvaða viðbrögð þau auðvelda, og þeim er oft í nafngift efna stillt með viðeigandi endingu eða forskeyti.

Hugmyndin um efnasambönd er mikilvæg fyrir flokkun efna og fyrir að áætla hvaða viðbrögð þau munu hafa. Í kennslubókum eru þessi hópar oft notuð til að útskýra ákveðin hvarf, eins og mun á oxun alkohóla og aldehída, myndun estera eða amíta og áhrif þeirra á efnasambandshita. Grunnir einkenni þeirra eru oft greinanlegir með infrared-spektroskópíu og öðrum greiningaraðferðum sem stuðla að skilningi á molekúlbyggingu.