bütçesi

Bütçe, bir belirli dönemde beklenen gelir ve giderlerin planlandığı mali tablodur. Bütçenin amacı kaynakları önceden tahsis etmek, mali dengeleri gözetmek ve öncelikli hedeflere odaklanmaktır. Bütçenin farklı düzeylerde uygulanması mümkündür; bireyler için hane bütçesi, şirketler için işletme bütçesi, yerel yönetimler için ilçe veya belediye bütçesi ve devlet için ulusal bütçe olarak adlandırılır.

Bütçe köken olarak Fransızca budget kelimesinden Türkçeye geçen bir terimdir. Türkçede bütçe sözcüğü kök halde kullanılır ve bütçeye ait çeşitli türevler oluşur. Bütçenin üçüncü tekil sahiplik formu olan bütçesi, bir şeyin (örneğin bir kurumun veya kişinin) bütçesine atıfta bulunmak için kullanılır. Bütçenin çokluk halinde kullanımı bütçeleri veya bütçe kalemlerini ifade eder.

Kullanım alanları arasında bütçe hazırlama ve onay süreçleri, bütçe farklarının izlenmesi ve mali kontrol yer alır. Bütçe tasarısı, bütçe kanunu, bütçe açığı ve bütçe fazlası gibi terimler bu alanda sık karşılaşılan kavramlardır. Örneğin, “şehir bütçesi bu yıl için genişlemeyi öngörüyor” ifadesi şehir yönetiminin mali planlarını anlatır. Bütçe, kamu ve özel sektörde kırılganlığı yönetmek için temel bir araçtır ve şeffaflık ile hesap verebilirliği destekler.