alfabetizimit

Alfabetizimi është aftësia për të lexuar dhe shkruar në mënyrë funksionale. Ai lejon të kuptuarit e mesazheve të shkruara në jetën e përditshme dhe përdorimin e shkrimit për komunikim, punë dhe shërbime publike. Në literatura, ky koncept shpesh shoqërohet edhe me aftësinë numerike (numeracy) si pjesë e një repertori të plotë të aftësive themelore.

Historikisht, alfabetizimi u zhvillua përmes arsimit formal dhe programeve të alfabetizimit të të rriturve, ku institucionet arsimore, botimi i teksteve dhe qasja ndaj informacionit u bëjnë të mundur. Rritja e nivelit të alfabetizimit shoqërohet me zhvillimin ekonomik, integrimin shoqëror dhe rritjen e pjesëmarrjes qytetare.

Matja e alfabetizimit kryesisht bëhet me normën e popullsisë mbi 15 vjeç që mund të lexojë dhe shkruajë një mesazh të thjeshtë dhe të kuptojë një tekst të thjeshtë. Organizata të tilla si UNESCO punojnë për monitorimin e këtyre treguesve dhe promovimin të mësimit gjatë jetës dhe qasisë së barabartë. Politikikat publike përfshijnë arsimin fillor të detyrueshëm, programe të alfabetizimit të të rriturve dhe përdorimin e teknologjisë në mësim.

Alfabetizimi është një komponent kyç i zhvillimit njerëzor dhe një mjet për akses në shërbime, media, kulturë dhe të drejta. Ai mbështet arritjen e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDG 4) dhe kërkon vëmendje të vazhdueshme ndaj barazisë gjinore, qasje më të gjerë të grupeve të margjinuara dhe ndërthurjen me aftësitë digjitale.