abuzimeve

Abuzimet janë veprime ose sjellje që shkelin dinjitetin dhe të drejtat themelore të individëve, ose që dëmtojnë një person ose një grup. Termi përfshin shfrytëzimin, keqtrajtimin dhe përdorimin e padrejtë të pushtetit, burimeve ose pozitës. Ato mund të ndodhin në kontekste të ndryshme sociale dhe ndjekin norma kulturore, ligjore dhe etike të vendit.

Llojet kryesore përfshijnë abuzimin fizik, seksual, psikologjik dhe ekonomik, si dhe abuzimin e pushtetit institucional ose administrativ. Përfshihen gjithashtu cyberabuzimi (abuzimi online) dhe keqtrajtimet në marrëdhënie intime. Shkaqet janë kompleks; shpesh përfaqësojnë një kombinim të faktorëve individualë, familjarë dhe shoqërorë.

Abuzimet gjenden në familje, në vendin e punës, në shkolla, në institucione dhe në komunitete online. Viktimat mund të jenë nga çdo moshë, por gratë, fëmijët dhe personat me aftësi të kufizuara shpesh janë pjesë e grupeve më të ndjeshme. Qasjet mbrojtëse përfshijnë mbrojtje ligjore, mbështetje shëndetësore dhe shërbime sociale.

Kuadrot ligjore kombëtare dhe ndërkombëtare kundër abuzimeve synojnë të parandalojnë, të mbrojnë dhe të sigurojnë drejtësinë për viktimat. Konventa e Istanbulit dhe instrumente të tjera ndërkombëtare të ndihmës për të drejtat e grave, fëmijëve dhe personave të pambrojtur forcojnë mbrojtjen, raportimin dhe rehabilitimin. Institucionet përgjegjëse për raportimin dhe mbrojtjen përfshijnë policinë, prokurorinë, shërbimet sociale dhe profesionistët shëndetësorë dhe psikologjikë.

Rrjetet e raportimit duhet të jenë të sigurta dhe të mbrojnë identitetin e viktimave. Përveç ndihmës ligjore, ofrohet mbështetje psikologjike dhe sociale. Parandalimi përfshin edukim për marrëdhënie të shëndetshme, trajnime për profesionistët dhe qasje të qartë ndaj burimeve publike dhe private që mbrojnë të drejtat e individëve dhe komuniteteve.