Nukleotiden

Nucleotiden zijn de bouwstenen van DNA en RNA. Elke nucleotide bestaat uit een suikergroep, een fosfaatgroep en een stikstofbase (A, C, G en T in DNA; A, C, G en U in RNA).

De suikergroep is ribose (RNA) of deoxyribose (DNA). Nucleotiden kunnen bestaan als mononucleotiden, difosfaat of trifosfaat (ADP, ATP, enz.). Triphosfaatvormen zijn doorgaans bekend als energiedragers die chemische energie leveren voor cellulaire processen.

Bij polymerisatie vormen nucleotiden via fosfodiesterbindingen de ruggengraat van DNA en RNA; de keten heeft richting van 5' naar 3'. In DNA koppelen bases elkaar via A met T en C met G; in RNA komen A met U en C met G overeen.

Naast informatieopslag en rol in RNA nemen nucleotiden deel aan energieoverdracht (ATP, GTP) en als coenzymen en signaalmoleculen (NAD+, NADP+, FAD, CoA; cAMP en cGMP).

Synthese en onderhoud: cellen produceren nucleotiden via de novo-synthese en salvagesystemen; ze onderhouden pools die nodig zijn voor replicatie, transcriptie en metabolisme.