Nanoteknoloji

Nanoteknoloji, maddeyi yaklaşık 1 ile 100 nanometre arasındaki ölçeklerde tasarlama, üretme ve uygulama çalışmalarını kapsayan çok disiplinli bir alandır. Bu boyutlarda maddelerin fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri makro ölçekteki hâllere göre farklılaşabilir; bu farklar yeni işlevler ve performanslar sunar.

Bu alan, fizik, kimya, biyoloji, mühendislik ve malzeme biliminin etkileşimiyle gelişir. Nanoteknolojinin temel yaklaşımları bottom-up (parçacıklar veya moleküller bir araya gelerek yapı kurma) ve top-down (büyük ölçekli yapıların küçültülerek nano boyutlara getirilmesi) olarak sınıflandırılır.

Mikroskopi ve inceleme teknikleri önemli rol oynar. Elektron mikroskobu (TEM, SEM), taramalı kuvvet mikroskobu (AFM) ve taramalı tünelleme mikroskobu (STM) gibi araçlar nanoparçacıkları gözlemleme ve karakterize etmede kullanılır.

Uygulama alanları geniştir: tıp (hedefli ilaç salınımı ve teşhis), elektronik ve bilgi teknolojisi (nanoiletim, transistörler), enerji (yakıt hücreleri, güneş pilleri, bataryalar için nano yapılar), malzeme bilimi (daha güçlü ve hafif kompozitler, kaplamalar) ve çevre teknolojileri (temizlenme, su arıtımı).

Nanoteknolojinin güvenlik ve etik boyutları önemli bir tartışma konusudur. Nanoparçacıklar ve nanoetkinlerin insan sağlığına ve çevreye etkileri, sorgulama ve yönetmeliklere ihtiyaç doğurur. Uluslararası ve ulusal düzenlemeler, güvenlik değerlendirmeleri ve standartlar geliştirilmektedir.