Literaturoznawstwo

Literaturoznawstwo to dziedzina nauk humanistycznych zajmująca się literaturą. Jej przedmiotem badań są teksty literackie oraz procesy ich tworzenia, interpretowania i funkcjonowania w świecie kultury. Obejmuje zarówno analizę samego dzieła (formy, styl, motywy, gatunki), jak i kontekst historyczny, społeczny i ideowy, w którym powstało, a także recepcję w kolejnych epokach.

W literaturoznawstwie stosuje się różnorodne metody i podejścia teoretyczne. Klasyczne kierunki obejmują formalizm i strukturalizm, rozwinięty następnie w poststrukturalizmie. Współcześnie dominuje różnorodność; prowadzi się analizy z perspektywy teorii literatury, phenomenologii, badań nad recepcją, a także krytyki feministycznej, postkolonialnej, marksistowskiej, ekologicznej. Intertekstualność, analiza porównawcza oraz studia nad gatunkami są ważnymi narzędziami. Coraz większą rolę odgrywają literaturoznawstwo cyfrowe i digital humanities.

W kontekście edukacyjnym literaturoznawstwo jest tradycyjnie częścią filologii i nauk o literaturze w uniwersytetach. Dziedzina obejmuje subobszary takie jak historia literatury, teoria literatury, krytyka i literatura porównawcza, translacja i adaptacja; badania często łączone są z historią idei, studiami kulturowymi i badaniami medialnymi. Współczesne podejścia kładą nacisk na różnorodność perspektyw i interdyscyplinarność.