Kurulmak

Kurulmak, Türkçede bir şeyin kurulduğu, oluştuğu ya da kurulmuş hâle geldiği anlamına gelen bir fiildir. Kurmak fiilinin edilgen/refleksif biçimi olan kurulmak, kurumlar, komisyonlar, kongreler, şirketler, politikalar veya sistemler gibi örgütlerin veya yapısal düzenlemelerin varlık kazanmasını ifade etmek için kullanılır. Ayrıca bir şeyin bir yerde kurulup işletilmeye başlaması anlamında da kullanılabilir.

Kelime köken olarak kurmak fiilinden türemiştir ve kurulu olmak, kurulmuş yapı gibi anlamlarla bağlantılıdır. Kurulmak intransitif bir fiildir ve çoğunlukla kurulan ya da kurulması gereken bir yapının öznesi üzerinden oluşu veya varlığı vurgulanır. Kurul ismiyle de sık karşılaşılır; kurul ya da kurulmuş olan yapı, fiilin öznesi durumundadır.

Kurulmak, haberlerde, resmi beyanlarda ve dokümanlarda sıkça geçer. Zaman kipleri ve kullanımları şöyle görülebilir: bir kurul kuruluyor (bir kurul hâlâ oluşuyor), bir kurul kuruldu (bir kurul kuruldu), bir kurul kurulması planlanıyor (kurulması planlanıyor). Ancak kurmak fiiliyle arasındaki fark, kurulmanın daha çok oluşum ve varlık kazanma sürecine odaklanmasıdır; kurulmuş bir yapı ise artık faal olan bir gerçeyi ifade eder.

Örnekler: Yeni bir parti kuruluyor. Şirket 1995 yılında kurulmuştur. Parlamento tarafından bağımsız bir kurul kurulması kararlaştırıldı. Bölgeye yeni bir yönetim kurulu kurulacak. İlgili kavramlar arasında kurmak fiili, kurul (board, council, committee) ve kurumsallaşma kavramları sayılabilir.