Kalendarze

Kalendarze to systemy organizacji czasu, które dzielą rok na mniejsze jednostki – dni, miesiące i tygodnie – i służą do planowania działań, wyznaczania terminów oraz świąt i rytuałów. Mogą mieć formę tradycyjnych kalendarzy papierowych, kalendarzy biurkowych, a także cyfrowych, dostępnych w aplikacjach i na urządzeniach mobilnych.

Najważniejsze typy to kalendarze słoneczne, które synchronizują rok z obiegiem Ziemi wokół Słońca (np. kalendarz gregoriański), kalendarze księżycowe, oparte na fazach Księżyca (np. islamski), oraz kalendarze lunisolarne, łączące cykle Słońca i Księżyca (np. hebrajski, chiński). W praktyce współczesne kalendarze cywilne to zazwyczaj systemy słoneczne, natomiast liczne kalendarze religijne opierają się na lunarnych lub lunisolarowych cyklach.

Historia kalendarzy obejmuje liczne systemy starego świata, które pomagaly mierzyć czas w rolnictwie i religijnych obrzędach. Wpływ na współczesny kalendarz miał kalendarz juliański, a jego reformę w 1582 roku przeprowadził papież Grzegorz XIII, prowadząc do wprowadzenia kalendarza gregoriańskiego. Zasada przestępności jest obecnie powszechnie przyjęta: rok przestępny występuje co cztery lata (rok podzielny przez 4), z wyjątkiem lat wiecznych, które nie zawsze są przestępne.

Kalendarze zawierają także dodatkowe elementy, takie jak nazwy miesięcy, dni tygodnia, święta oraz zasady zapisu dat. Współcześnie popularne są zapisy ISO 8601 (rrrr-mm-dd) oraz różne aplikacje planujące czas, synchronizujące terminy i przypomnienia. Wciąż istnieją także tradycyjne kalendarze papierowe, cenione za estetykę i łatwość użytkowania.