Justifikoj

Justifikoj ishin një folje në gjuhën Shqip, me kuptimin të justifikosh ose të japësh një arsyetim për një veprim, vendim ose pohim. Në kontekst të zakonshëm, ajo përdoret për të shpjeguar arsyet, për të vërtetuar një pretendim ose për të mbrojtur një veprim. Në kuadrin ligjor, administrativ ose akademik, përdorimi i këtij foljeje nënkupton gjenerimin e një arsyetimi të pranueshëm ose të një bazimi logjik për një akt të caktuar. Formën emrore të fjalës së ngjashme e përbën “justifikim” (arësye ose racional), ndërsa “ar syetim” dhe “shpjegim” janë ndërlidhje të ngjashme me kuptime afër.

Etimologjia e “justifikoj” lidhet me gjuhët romantike dhe rrjedh nga forma latine iustificare, e frymëzuar nga italianja giustificare që, përmes përhapjes së kulturës dhe ligjit, hyri në shqip. Si rezultat, kuptimet dhe përdorimet përfshijnë nuanca të normës ligjore, etike dhe retorike. Folja binjakon me një pjesë të pasme tipike të foljeve -oj në shqip dhe përqafohet me kohët dhe mënyrat standarde të konjugimit: unë justifikoj, ti justifikon, ai/ajo justifikon, ne justifikojmë, ju justifikoni, ata/ato justifikojnë; kohët e kaluar, të ardhmen dhe mënyrat kondicionale pësojnë ndryshime të zakonshme me rrënjë “justifik-”.

Shembuj: “Qeveria justifikoi vendimin me të dhëna të sigurisë.” “Ai u justifikua duke thënë se udhëtimi ishte i domosdoshëm.” “Kërkohen justifikime për veprimet e tyre.”