Dedykacja

Dedykacja to akt lub treść poświęcenia dzieła konkretnej osobie, instytucji albo grupie osób. W praktyce oznacza krótką notę lub napis umieszony na początku utworu, zwykle na kartach przed tytułem lub na stronie tytułowej, wskazując komu dzieło jest dedykowane. Dedykacja może być formą uznania, wyrazu wdzięczności lub pamięci i często odzwierciedla relację między autorem a dedykatem.

Termin pochodzi od czasownika dedykować, z łacińskiego dedicare. W języku polskim funkcjonują formy dedykacja (rzeczownik), dedykować (czasownik), dedykowany (przymiotnik). W literaturze i sztuce dedykacja jest wyrażeniem intencji autora, a nie elementem formalnego prawa autorskiego.

Zastosowania obejmują literaturę, muzykę i sztuki wizualne. W książkach i tomikach poezji dedykacja pojawia się na kartach przed tytułem lub wstępu; w muzyce może to być dedykacja utworu lub partytury; w sztukach wizualnych i architekturze może występować inskrycja lub podpis na dziele. W publikacjach naukowych i materiałach promocyjnych dedykacje bywają skierowane do sponsora, mentora lub bliskiej osoby. W erze cyfrowej dedykacje mogą także pojawiać się w wersjach elektronicznych i oprogramowaniu w sekcjach o autorze.

Dedykacja jest dobrowolnym gestem uznania i nie stanowi prawnie wiążącej umowy ani zobowiązania. W praktyce różni się od podziękowań, które mają inną funkcję, oraz od religijnego pojęcia poświęcenia.