DeFiprotokoller

DeFiprotokoller, blockchain üzerinde çalışan merkezi olmayan finans (DeFi) hizmetlerini mümkün kılan akıllı sözleşme tabanlı protokollerdir. Bu protokoller aracısız para akışı, borç verme ve borçlanma, türevler, sigorta ve diğer finansal hizmetleri sunabilir. Çoğu protokol Ethereum gibi akıllı sözleşme platformlarında çalışır; ancak çok zincirli ağlar ve layer 2 çözümleriyle ölçeklenebilirlik ve maliyet sorunlarına yönelik çözümler de geliştirilmiştir.

Çalışma prensibi, işlemlerin merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymadan kullanıcıların kendi varlıkları üzerinde tasarruf etmesini sağlayan akıllı sözleşmelerin otomatik olarak yürütülmesiyle ilgilidir. Temel bileşenler arasında likidite havuzları ve otomatik piyasa yapıcılar (AMM'ler), borç verme/borçlanma protokolleri, stabilcoinler ve türev protokolleri sayılabilir. Bu yapı, protokoller arası yüksek seviyede kompozibilite (yeniden kullanılabilir bloklar) sağlar.

Örnekler arasında Uniswap (AMM), MakerDAO (DAI stabilcoini için borçlanma sistemi), Aave ve Compound (kredilendirme/ödünç verme), Synthetix (türevi varlıklar) sayılabilir. DeFi protokolleri genellikle topluluk temelli yönetişimi de sunar; token sahipleri belirli konularda oy kullanabilir.

Riskler ve güvenlik meseleleri önemli bir konudur: akıllı sözleşme hataları, oracle güvenliği, likidite riskleri ve impermanent loss olarak adlandırılan kayıp türleri; regülasyon belirsizliği de bulunduğu yönetişimi etkileyebilir. Güvenlik için bağımsız denetimler, formal doğrulama ve test ağları gibi önlemler uygulanır.

DeFi protokollerinin potansiyeli, finansal kapsayıcılığı artırma ve maliyetleri azaltma yönünde olmakla birlikte ölçeklenebilirlik, güvenlik ve uyum konularında dikkatli bir yaklaşım gerektirir. Kullanıcılar, riskleri anlama ve güvenli cüzdanlar ile işlemleri yürütme konusunda bilgi sahibi olmalıdır.