özetlenmesini

özetlenmesini, Türkçe'de fiil kökünden türetilen ve "özetlenmek" (to be summarized) fiilinin -mesi/-ması ile isimleşmesiyle oluşan bir yapıdır. Bu isimleşmiş form, cümlede genellikle bir eylemin veya olayın ortaya çıkacağı, gerçekleşeceği veya isteneceği durumları ifade eder. Ayrıca -i ekiyle birleşince "özetlenmesini" biçimini alır ve bu durumda söz konusu eylem, cümlede fiilin nesnesi olarak kullanılır.

Morfoloji açısından, temel fiil kökü özetlemek alınır; buna pasif kök "özetlen-" eklenir ve ardından fiilimsî isimleşme eki "-mesi" türetir. "-mesini" ya da "-mesini" yapıları ise bu isimleşmiş eylemin nesne olarak kullanılacağını gösterir. Böylelikle "özetlenmesini" hem olayın kendisini anlatır hem de bu olayın bir objeye dönüştürülmüş halini belirtir. Bu form, özellikle talep, beklenti veya gereklilik bildirildiğinde yaygın olarak kullanılır.

Kullanım açısından, özetlenmesini ifadesi, "özetlenmesini istiyoruz/bekliyoruz/gerektir" gibi yapılarla birlikte kullanılır. Örneğin:

Raporun özetlenmesini istiyoruz.

Bu bölümün özetlenmesini bekliyorum.

Makalenin özetlenmesini hemen yapınız.

İlgili dokümanın özetlenmesini talep ediyorlar.

Bu kullanımlar, özetlenmesini’nin nesne konumunda bulunduğu ve bir başkasının bu eylemi gerçekleştirmesini talep ettiği durumları gösterir. Özet olarak, özetlenmesini, Türkçe’de özetleme düşüncesinin pasif ve nesne konumundaki gösterimini ifade eden dil bilgisi formudur.