çözülmesi

Çözülmesi, Türkçe’de fiil kökenli bir isim-fiil olup, fiil kökü çöz- ve -ülmek fiilinin türevleri üzerinden oluşur. Bu form, bir şeyin çözülme sürecini ya da sonucunu ifade eder ve çoğunlukla “bir sorunun çözülmesi” gibi durumları anlatmak için kullanılır. Çözülmesi, çözmek fiiliyle ilgili bir oluş veya durumdur; bazı bağlamlarda pasif veya edilgen anlamıyla da ilişkilidir.

Çözülmesi yapımı, -mesi yapım ekiyle fiilden isimleşme yoluyla gerçekleşir. Fiil kökü çöz- ile birlikte, passive/gerçekleşen durum taşıyan kök “çözül-” şeklinde kullanılır ve ardından -mesi eklenir. Böylece "çözülmesi" değimi, bir olayın veya durumun çözümlenmesini ifade eder. Bu yapı, özne veya nesne olarak işlev gördüğünde gramer açısından esneklik sağlar ve relatif tamlamalarda, bağlaçlı cümlelerde sıkça yer alabilir.

Kullanım açısından, çözülmesi genelde bir şeyin ilerideki durumu hakkında öngörü veya gereklilik belirtir. Örneğin, “Çözülmesi gereken sorunlar hızla ele alınmalıdır” ifadesinde çözüme kavuşması gereken meseleler vurgu yapar. Ayrıca bilimsel, hukuki veya idari metinlerde, süreci veya gerekliliği belirtmek için “çözülmesi” şeklinde kullanımlar yaygındır. “Çözüm” kelimesi sonuç olarak kullanılırken, “çözülmesi” süreci ve edilgen kapasiteyi öne çıkarır.

Çözülmesi ile ilgili yakın anlamlar arasında çözümün kendisini ifade eden çözüm (sonuç) kavramı bulunur. Ancak çözülmesi, süreci ve gerçekleşmiş/gerçekleşecek durumun niteliğini vurgular; tek başına sonucunu belirtmez. Eş anlamlılar arasında bağlama göre değişen çözümlenme, çözümleme gibi yapılar bulunabilir.