çimlenme

Çimlenme, tohumun uygun çevre koşulları altında embriyonik kökün (radikül) ve gövde filizinin (filiz) ortaya çıkması sürecidir. Bu süreç, tohumun uyku durumundan çıkarak yeni bitki oluşumuna başlamasıdır.

Çimlenme temel olarak üç aşamada gerçekleşir: imbibisyon (tohumun suyu hızla emmesi), biyokimyasal aktivasyon ve hücresel değişiklikler; ardından radikülün çıkışı ve filizin büyümesiyle yeni bir fide oluşur.

Çimlenmeyi etkileyen başlıca faktörler şunlardır: suya erişim (nem), oksijen bulunabilirliği ve ısı; optimum ısı türlere göre değişir ve bazı türler ışık gereksinimine bağlı olarak çimlenir ya da engellenir. Tohumların dormansi (çimlenmeyi geciktiren uyku hali) genellikle fiziksel (kabuk/örtünün sertliği), fizyolojik veya mekanik nedenlerle meydana gelir ve bazı türlerde çimlenmeyi geciktirir.

Dormansi giderme yöntemleri arasında stratifikasyon (soğukta belirli süre bekletme) ve bazı durumlarda kabuğun fiziksel olarak kırılması veya kimyasal işlemler yer alır; bu işlemler tohumların çimlenme kapasitesini artırır.

Uygulamada, çimlenme hızı ve yüzdesi bir tohumun kalite ve ekim başarısını gösterir. Tarım ve bahçecilikte tohumlar, çimlenme testleriyle kalite kontrolünden geçirilir; ayrıca uygun nem, sıcaklık ve ışık koşulları altında ekim yapılır. Çimlenme, bitkilerin başlangıcı ve ekolojik ile ekonomik açıdan önemli bir süreçtir.