vísindagrein

Vísindagrein er íslenskt hugtak sem lýsir tilteknu fræðasviði innan vísinda. Hún vísar til sérstaks rannsóknarsviðs með eigin spurningum, aðferðum og kenningum sem sameina þekkingu innan þess tiltekna sviðs. Í íslensku kerfi er hugtakið notað til að flokka nám, rannsóknir og fjármögnun eftir fræðasviðum.

Dæmi um vísindagreinar eru eðlisfræði, efnafræði, líffræði og stærðfræði (formlegar vísindagreinar), sálfræði, félagssfræði, hagfræði, stjórnmálafræði og tölvunarfræði. Hverri grein fylgja rannsóknarverkefni og aðferðir sem hún byggir á, þó að margar aðferðir geti átt sameiginlegt grunn með öðrum greinum. Vísindagreinar byggja oft á sameiginlegum vísindalegum aðferðum, en hver þeirra leggur áherslu á sínar spurningar og forsendur.

Notkun vísindagreina er mikilvæg í háskólastarfi: námskeið eru skipulögð eftir vísindagreinum, rannsóknarverkefni og fjármögnun byggjast oft á þeim flokkun. Í stofnunum og gögnum eru vísindagreinar grunnur fyrir lýsingu og gagnasöfn, auk samráðsaðila við fyrirtæki og opinberar stofnanir.

Saga hugtaksins endurspeglar þróun nútímavísinda þar sem þær komu til með markvissri flokkun og sérgreiningu á fræðasviðum. Í íslenskri notkun er það almennt samheiti fag eða rannsóknarsviðs, en notkun getur verið mismunandi eftir samningi eða stofnun.