umsögnum

Umsögn er formlegt álit, mat eða yfirlit um tiltekið mál. Hún getur verið skrifleg eða munnleg og oft kemur hún fram í opinberri eða faglegri meðferð mála, svo sem fyrir lagafrumvörp, reglugerðir, rannsóknir eða aðra hagsmuni. Í íslenskri löggjafar- og stjórnsýsluferli er umsögn oft gefin af ráðuneytum, stofnunum, hagsmunasamtökum eða sérfræðingum sem leggja fram rök fyrir sinni stöðu eða leggja til ráð eða úrbætur.

Orðasambandið umsögn byggist á fornnorrænu rótum sem túlkað er sem álit eða umfjöllun um mál. Í nútíð notkun á íslensku þýðir umsögn almennt skýrt og formlegt álit sem styður eða gagnrýnir tiltekið mál eða tillögu. Pluralis umsagna er almennt notaður þegar mörg slík álit liggja fram, oft í samræmi við samráð eða opinberan fyrirlestur.

Umsagnir hafa víðtækan hlutverk í stjórnsýslu og opinberri umræðu. Þær geta komið fram sem gagnrýni, stuðningur eða hlutlæg greining, og þær geta innihaldið samantektir gagna, rök, áætlanir og tillögur að úrbótum. Við lagafrumvörp og reglugerðir eru umsagnir oft gefnar til að upplýsa ákvarðanir á meðan aðilar geta tjáð sig um áhrif, fjárhagslega langtímaáhrif og framkvæmdarmöguleika.

Tilgangur umsagna er að stuðla að gagnrýnni, upplýstri og sveigjanlegri ákvarðanatöku. Sjá einnig: álitsgerð, ráðgefandi umsögn, opinber umsögn.