tüzlükleri

Tüzükleri, bir organizasyonun veya birliğin iç düzenini ve işleyişini belirleyen yazılı kurallar bütünü olarak tanımlanır. Türkçede “tüzük” tekil olarak kullanılabildiği gibi, birden fazla kuruluş için “tüzükleri” biçiminde çoğul da kullanılır. Bu terim, dernekler, vakıflar, kooperatifler, sendikalar, siyasi partiler ve benzeri sivil toplum veya meslek kuruluşlarının iç yönetim belgelerini ifade eder.

Bir tüzük genellikle amaç ve kapsamı, üyelik koşulları, yönetsel organlar (genel kurul, yönetim kurulu, denetim organı gibi), seçim ve görev süreleri, toplantı usulleri ve çoğunluk gereklilikleri, karar alma süreçleri, mali yönetim ve denetim kurallarını içerir. Ayrıca üyelerin hak ve yükümlülükleri, disiplin kuralları, tüzüğün değiştirilmesi ve fesih prosedürleri ile kaynakların kullanımı gibi konular da yer alabilir. Tüzükler, ilgili kuruluşun işleyişine dair pratik yönergeler sunar ve günlük karar alma süreçlerini standartlaştırır.

Hazırlama ve değiştirme süreçleri genellikle kuruluş içindeki karar organlarının onayını, gerektiğinde üyelerin çoğunluk oyu ile yürütülen karar süreçlerini kapsar ve çoğu durumda resmi mevzuata uygunluğun denetlenmesi için kayıt veya bildirim mekanizmalarına tabi olabilir. Tüzükler, yüksek hukuki çerçeveye uygun olmak zorundadır; kanunlar, genel olarak toplumun daha geniş düzenini belirlerken tüzükler bu düzenin iç işleyişine dair kuralları belirler.

Kapsam olarak, tüzükler çoğunlukla iç yönetimin temel araçlarıdır ve her kuruluş için özel içerik ve yapıya sahiptir. See also: kanun, iç yönetmelik.