twardoci

Twardość (twardości) to właściwość materiałów odnosząca się do ich odporności na trwałe odkształcenia, zarysowania i przebicia. W praktyce twardość odzwierciedla opór materiału wobec wżerów i zadrapań, co ma kluczowe znaczenie w doborze materiałów do zastosowań zużywających powierzchnie lub narażonych na kontakt z twardymi przeciwpołyskami.

Najbardziej znane skale twardości obejmują skalę Mohsa, używaną do klasyfikowania minerałów według ich zdolności do zadrapania. W metalach i materiałach inżynierskich stosuje się metody indentacyjne: Vickers, Rockwell i Brinell, a także mikrotwardość (Knoop) dla cienkich lub delikatnych próbek. W testach Vickersa używa się diamentowego piramidalnego wklęsłego kształtu, a skale Rockwella i Brinella oceniają głębokość lub średnicę wżerów w zależności od materiału i zastosowanej siły.

Czynniki wpływające na twardość obejmują skład chemiczny, strukturę krystaliczną, rozmiar ziaren, obróbkę cieplną, hartowanie oraz obecność faz materiałowych. Zwykle wyższa twardość przekłada się na lepszą odporność na zużycie i zarysowania, lecz często wiąże się z mniejszą plastycznością i wyższą kruchością.

W geologii twardość odzwierciedla zdolność minerałów do zadrapania. W inżynierii materiałowej twardość jest jednym z podstawowych parametrów wyboru materiałów dla narzędzi, powierzchzeń styku i elementów narażonych na obciążenia mechaniczne. Przykłady: diament ma najwyższą twardość w skali Mohsa (10), talc – najniższą (1).