thermofiele

Termofile, zwane również thermofili, to organizmy przystosowane do życia w wysokich temperaturach. Ich optymalna temperatura wzrostu zwykle mieści się między 45°C a 80°C; niektóre gatunki rozwijają się przy jeszcze wyższych temperaturach.

Podział obejmuje termofile (optymalne 45–80°C), ekstremalne termofile i hipertermofile (powyżej 80°C, często powyżej 90°C).

Środowiska naturalne termofili obejmują źródła termalne, strefy hydrotermalne na dnie oceanów, a także komposty i przemysłowe procesy przetwarzania odpadów. Wśród organizmów termofilnych są głównie bakterie i archeony. Klasyczne przykłady to Thermus aquaticus (bakteria) używana w PCR, oraz archeony Pyrococcus furiosus, Sulfolobus solfataricus, Methanopyrus kandleri i Thermococcus kodakarensis.

Adaptacje obejmują stabilizację białek i błon: enzymy i białka o wysokiej stabilności termicznej, chaperoniny pomagające w fałdowaniu białek, oraz charakterystyczne lipidy błonowe (etherowe, w wielu archeonach tworzą monolityczną błonę lipidlową). Dodatkowo niektóre hipertermofile wykorzystują odwrotną gyrazę DNA, która pomaga utrzymać nadzwyczajne właściwości DNA w wysokich temperaturach.

Znaczenie naukowe i zastosowania: Enzymy termostabilne pozyskane od termofili są kluczowe w biotechnologii, np. polimeraza DNA z Thermus aquaticus (Taq) używana w PCR. Inne termozymy, proteazy i lipazy z hipertermofilów znajdują zastosowanie w przemyśle chemicznym i w recyklingu odpadów w wysokich temperaturach. Dzięki stabilności białek i błon termofile stanowią model do badań nad adaptacjami do wysokich temperatur.