teleskopów

Teleskop to urządzenie optyczne służące do obserwowania odległych obiektów. Działa poprzez zbieranie światła za pomocą obiektywu lub lustra i skupianie go w ognisku; obraz jest powiększany przez okular. Dzięki temu możliwe jest obserwowanie obiektów o bardzo słabym świetle, takich jak planety, gwiazdy, mgławice i galaktyki.

Wyróżnia się trzy główne grupy teleskopów optycznych: refraktory (z soczewkami), reflektory (z lustrem) i katadioptryczne (łączące soczewki i lustra). Poza tym funkcjonują teleskopy radiowe i kosmiczne, które pracują w innych zakresach elektromagnetycznych. Kluczowe części to obiektyw lub lustro, ognisko, układ ostrości i montaż (np. alt-azymatyczny lub równikowy). Średnica apertury decyduje o zdolności zbierania światła i o rozdzielczości; większe apertury umożliwiają ostrzejsze obrazy i obserwację słabszych obiektów.

Historia teleskopu zaczęła się w XVII wieku. Najwcześniejsze konstrukcje pojawiły się około 1608 roku, najprawdopodobniej opracowane przez Hansa Lippersheya, a Galileo Galilei rozpowszechnił ich zastosowania w astronomii. W 1668 roku Isaac Newton zbudował pierwszy teleskop reflektorowy, co zapoczątkowało rozwój instrumentów obserwacyjnych.

Współcześnie teleskopy są wykorzystywane na skalę od amatorskiej po profesjonalną. Istnieją zestawy optyczne o różnych rozmiarach, montażach i funkcjach, a także instrumenty radiowe i kosmiczne. Dzięki nim prowadzi się badania planet, gwiazd, mgławic i galaktyk, a także analizy widmowe i astrometrię.