szczelina

Szczelina to narrow opening lub crack w stałej substancji, która jest zwykle wydłużona i nieregularna. Często pozwala przepływ substancji, takich jak woda, powietrze czy światło, a także stanowi miejsce osadzania minerałów lub wzrostu organizmów. Termin ten używany jest w wielu dziedzinach, od geologii po inżynierię.

W geologii i geomorfologii szczeliny występują w skałach kruchych i trwałych, powstają w wyniku naprężeń tektonicznych, cykli zamarzania i rozmrażania, wiązania chemicznego oraz procesów mechanicznych. Mogą prowadzić do powstawania sieci kanałów, wpływać na przepływ wód gruntowych i tworzyć warunki dla osadów mineralnych lub żył. Szczeliny bywają kluczowym elementem krajobrazu skalnego, a ich układ decyduje o kierunkach i intensywności przepływu.

W hydrologii i gleboznawstwie szczeliny odgrywają rolę jako naturalne lub częściowo nieprzepuszczalne struktury przepływu. Szerokość, położenie i połączenia między szczelinami określają możliwości infiltracji, perkolacji i retencji wód, a także rozwój krasowy w skałach węglanowych.

W inżynierii i budownictwie szczeliny w betonie, kamieniu czy zaprawie są często sygnałem uszkodzeń strukturalnych. Mogą powstawać na skutek osiadania, kurczenia się, zmian temperatury lub obciążenia. Niejednokrotnie wymagają zabezpieczenia i naprawy, np. za pomocą uszczelnień, iniekcji żywic epoksydowych lub poliuretanowych oraz poprawy ochrony przed czynnikami atmosferycznymi.

Szczeliny mają także znaczenie ekologiczne, tworząc mikrohabitat dla roślin, mchów, grzybów i drobnych bezkręgowców, a ich obecność sprzyja różnorodności organizmów oraz kolonizacji nowych obszarów.