stopniowania

Stopniowanie to część gramatyki polskiego, która służy do wyrażania różnic w zakresie cech. Wyróżnia trzy stopnie: stopień równy (podstawowy), stopień wyższy i stopień najwyższy. Stopień równy służy do wskazania cechy bez porównywania, natomiast stopień wyższy i najwyższy służą do wyrażania odpowiednio wyższości i najwyższego natężenia cechy.

W przypadku przymiotników i niektórych przysłówków stopniowanie może mieć formę syntetyczną lub analityczną. Dla wielu przymiotników jedno- i dwusylabowych powszechny jest sposób syntetyczny: dodaje się końcówki takie jak -szy/-niejszy (ładny -> ładniejszy, długi -> dłuższy). W wielu dwóch sylabach i dłuższych wyrazach dominuje forma analityczna lub mieszana: „bardziej” + przymiotnik (bardziej interesujący) oraz „najbardziej” + przymiotnik (najbardziej interesujący). Najwyższy stopień tworzy zwykle prefiks „naj-” z odpowiednim odmianem przymiotu (najwyższy, najładniejszy). Istnieją także formy nieregularne: dobry – lepszy / najlepszy, zły – gorszy / najgorszy, duży – większy / największy, wysoki – wyższy / najwyższy.

Stopniowanie przysłówków przebiega podobnie, choć bywa mniej regularne. Dla wielu przysłówków stopień wyższy tworzy się za pomocą końcówek -ej/-niej (szybko – szybciej – najszybciej), a superlativ za pomocą „naj-” lub formy bardziej/najbardziej (np. dobrze – lepiej – najlepiej). Wyrazy takie jak „dobrze” mają nieregularne odpowiedniki (dobrze → lepiej → najlepiej).

W praktyce stopniowanie umożliwia precyzyjne opisywanie cech i porównywanie ich natężenia w komunikacji codziennej oraz w tekstach formalnych.