siðferðisgildi

Siðferðisgildi eru grundvallarviðmið eða verðmæti sem samfélög eða einstaklingar líta á sem rétt eða gott líferni. Þau hafa áhrif á hvernig fólk metur aðgerðir, ákvarðanir og samskipti. Svið siðferðisgilda er fjölbreyttur og byggist oft á samspili menningar, trúarbragða, uppeldis og persónulegrar reynslu.

Algengar siðferðisgildi eru dyggðir eins og heiðarleiki, sanngirni, virðing fyrir manneskju, ábyrgð og samkennd. Einnig geta þau innihaldið markmið fyrir samfélagið eins og frelsi, jafnrétti, friður og sjálfbærni. Gömlu gildi eru oft lærð í uppeldi, kennslu og trúarlegum eða félagslegum stofnunum og geta breyst með tíma og stað.

Í rannsóknum siðfræðinnar eru siðferðisgildi notuð til að bera saman kenningar, svo sem dyggðafræði, skyldurétt eða afleiðingarhyggju, og til að spyrja hvaða gildi eigi að hljóta forgang í ákveðnum aðstæðum. Í hagnýtu lífi móta þau hegðun, reglur og starfsviðmið stofnana, fyrirtækja og opinberrar stjórnar; þau leiða einnig uppeldi og starfsmenntun.

Gagnrýni bendir á að gildin geti verið háð menningu og tímabilum, og að reynslan geti skapað mismunun milli menningarlanda. Sveigjanleiki og rétt túlkun eru því oft lykillinn að jafnvægi milli samkenndar og mannréttinda í fjölbreyttu samfélagi.