rüzgârlar

Rüzgârlar, Dünya yüzeyine paralel hava hareketleridir. Güneş'in ısısı arasındaki farklar, atmosferde basınç farkları yaratır; yer yüzeyinin yapısı ve Koriolis etkisi bu hareketleri yönlendirir. Rüzgârlar, ölçeklerine göre mikro ölçekten küresel ölçeğe kadar değişir ve hava kütleleri arasındaki farkların sonucudur.

Küresel ölçekte Hadley hücreleriyle oluşan alizeler (tropikal rüzgârlar), ılıman kuşaklarda batı rüzgarları (westerlies) ve kutup bölgelerinde kutup doğu rüzgarları (polar easterlies) görülen düzenlerdir. Bu rüzgâr kuşakları dünyanın iklimini ve okyanus akıntılarını etkiler.

Yerel ölçekte deniz meltemi, kara meltemi ve föhn (fohn) rüzgarları sık görülen örneklerdir. Meltemler genellikle gündüz ve gece arasındaki sıcaklık farklarından doğar; föhn rüzgarları dağ yamaçlarından soğuk, kuru hava düşüşüyle karakterizedir. Sirokko gibi yöresel adlar da Akdeniz ve Avrupa hava durumlarında duyulur.

Rüzgâr hızı genelde metre bölü saniye (m/s), kilometre saat (km/saat) veya knot olarak ifade edilir. Beaufort ölçeği, rüzgârın etkisini çeşitli sınıflara ayırır. Rüzgârlar hava durumu, hava trafiği ve denizcilik için kritik bilgiler sağlar; ayrıca rüzgâr türbinleriyle enerji üretimi için önemli bir kaynaktır.

İklim değişikliği rüzgâr desenlerini etkileyebileceği için bazı bölgelerde rüzgâr miktarları ve yönlerinde değişiklikler gözlemlenmektedir.