rejisör

Rejisör, bir tiyatro oyununun, film veya televizyon yapımının sanatsal ve dramatik yönlerini yöneten kişidir. Eserin vizyonunu belirler, senaryoyu yorumlar ve performansları yönlendirerek izleyiciye iletilmek istenen duygusal ve anlatısal etkiyi oluşturmaya çalışır. Rejisör, oyuncu seçiminde söz sahibi olabilir, prova sürecini planlar ve sahneleme ya da çekim akışını tasarlar. Ayrıca görsel ve işitsel bileşenlerle uyum içinde çalışarak karakterler arasındaki ilişkilerin ve olay örgüsünün tutarlı bir şekilde ilerlemesini sağlar.

Çalışma süreci genel olarak metnin analiz edilmesiyle başlar; karakter motivasyonları, temalar ve dramatik arc üzerinde çalışılır. Rejisör, sahne düzeni (blocking), tempo ve ritmi belirler; oyuncuları yönlendirir ve performansın tonunu netleştirir. Film ve televizyon projelerinde görüntü yönetmeni, set tasarımcıları, ışık ve ses tasarımcıları ile yakın işbirliği içinde çalışır; çekim planı ve sahnelerin nasıl görüneceği konusunda kararlar alır. Kurgu ve post-prodüksiyon süreçlerinde de bazı geri bildirimler verir.

Türkiye’de günlük kullanımda “yönetmen” terimi, özellikle film ve televizyon yapımlarında daha yaygındır. “Rejisör” sözcüğü ise genelde tiyatroya özgü bir bağlamda, ya da daha geleneksel/edebi bir vurgu taşıyan durumlarda kullanılır. Köken olarak Avrupa dillerinden alınmış yabancı bir unvandır ve Türkçeye bu anlamda girmiştir. Rejisörlük, sanat yönetmenliğiyle yakın işbirliği içinde, yaratıcı vizyonun saha üzerinde uygulanmasını sağlar.