pustoszenie

Pustoszenie to polskie rzeczownik oznaczający akt zniszczenia i pustynnienia obszaru, w wyniku którego teren staje się opustoszały lub praktycznie bezludny. Termin ten może odnosić się zarówno do fizycznego zniszczenia zabudowań i gospodarstw, jak i do utraty ludności prowadzącej do depopulacji regionu. W literaturze historycznej i geograficznej pustoszenie opisuje skutki działania ludzkiego lub klęsk żywiołowych, które powodują opuszczenie terenów.

Wywodzi się z czasownika pustoszyć, którego rdzeniem jest pust- (pusty) i sufiks -enie nadający znaczenie procesu lub skutku. W polszczyźnie często zestawia się je z pokrewnymi formami, takimi jak opustoszenie i spustoszenie; te odrębne wyrazy zaznaczają nieco inne niuanse: opustoszenie – depopulacja, spustoszenie – gwałtowne zniszczenie.

W kontekście historycznym pustoszenie bywa używane do opisywania skutków najazdów, wojen i klęsk żywiołowych, które doprowadzały do opuszczania osad i zniszczenia zabudowań. W geografii i archeologii pojęcie to odnosi się także do długotrwałej depopulacji i migracji, prowadzących do opuszczenia terenów.

Współcześnie termin ten bywa rzadziej używany w codziennej mowie; w naukach humanistycznych częściej stosuje się spustoszenie lub opustoszenie. Pustoszenie ma raczej charakter literacki lub historyczno–geograficzny i oddaje ogólne pojęcie zniszczenia i pustoszenia.

Z pokrewnych pojęć wymienić można spustoszenie, opustoszenie oraz dewastację.