przekroczenie

Przekroczenie to rzeczownik oznaczający akt przekroczenia granicy, ograniczenia lub normy. Może opisywać zarówno dosłowne przekroczenie fizyczne, jak i przenośne przekroczenie ustawień lub zasad. W sensie prawnym i administracyjnym używa się go do opisu naruszeń, takich jak przekroczenie uprawnień przez urzędnika lub przekroczenie prędkości przez kierowcę. W sensie społecznym mówimy o przekroczeniu norm etycznych lub społecznych, co oznacza naruszenie oczekiwań dotyczących zachowania.

Etymologia: wyraz pochodzi od czasownika przekroczyć, złożonego z przedrostka prze- i rdzenia związanego z krokiem. W praktyce językowej forma ta występuje zarówno w kontekście dosłownym, jak i przenośnym.

Najczęstsze użycia:

- przekroczenie prędkości, czyli złamanie ograniczenia prędkości na drodze;

- przekroczenie granicy, czyli przekroczenie państwowej granicy lub granicy obszaru;

- przekroczenie uprawnień, czyli działanie wykraczające poza przypisane kompetencje;

- przekroczenie norm, czyli naruszenie zasad etycznych lub społecznych;

- przekroczenie dawki lub limitu, czyli podanie dawki leku bądź poziomu, który przekracza dopuszczalne wartości.

W kontekście prawnym i administracyjnym przekroczenie często wiąże się z odpowiedzialnością, karami lub środkami dyscyplinarnymi, zależnie od rodzaju granicy, która została przekroczona.

Zobacz także: transgresja, naruszenie przepisów, przekraczanie granic.