perioperacyjny

Perioperacyjny (ang. perioperative) odnosi się do okresu obejmującego przygotowanie do zabiegu, sam zabieg operacyjny i okres rekonwalescencji po nim. Termin ten obejmuje trzy powiązane fazy: przedoperacyjną, operacyjną i pooperacyjną, w ramach których procesy medyczne mają na celu zminimalizowanie ryzyka i poprawę wyników leczenia.

Przedoperacyjnie oceniana jest ogólna kondycja pacjenta, ryzyko związane z zabiegiem oraz możliwości jego optymalizacji. W praktyce wykorzystuje się klasyfikacje ryzyka, badania diagnostyczne i modyfikacje leków (np. dotyczące antykoagulantów). Pacjent otrzymuje również instrukcje dotyczące przygotowania do znieczulenia, postępowania przed zabiegiem i planowanego czasu hospitalizacji.

Podczas operacji dominują działania związane z znieczuleniem, monitorowaniem funkcji życiowych, płynoterapią oraz zapobieganiem powikłaniom (np. krwawieniu, zakażeniom). Zespół operacyjny dba o aseptykę, bezpieczeństwo pacjenta i skuteczne prowadzenie zabiegu.

Pooperacyjnie następuje monitorowanie stanu zdrowia, kontrola bólu, zapobieganie nudnościom i powikłaniom, takich jak zakażenia czy zaburzenia motoryki jelit. Ważne jest zakończenie hospitalizacji zgodnie z kryteriami wypisowymi i planem rehabilitacji oraz dalszą opieką w warunkach ambulatoryjnych.

Współczesna perioperta podkreśla znaczenie podejścia wielodyscyplinarnego i programów ERAS (Enhanced Recovery After Surgery), które łączą działania przygotowawcze, operacyjne i rekonwalescencyjne w celu poprawy wyników leczenia. Perioperacyjna medycyna to dziedzina zajmująca się optymalizacją stanu pacjenta przed, w trakcie i po zabiegu, z udziałem anestezjologów, chirurgów i personelu pielęgniarskiego.