ostracyzmowi

Ostracyzm, z greckiego ostrakismos (od ostrakon – fragment ceramiki), to starożytna praktyka Aten polegająca na wygnaniu obywatela na okres do dziesięciu lat. Była to forma politycznej kontroli, mająca ograniczyć możliwość nadużyć ze strony potencjalnych tyranów lub zbyt wpływowych polityków. W języku polskim używany jest termin ostracyzm, a forma ostracyzmowi to deklinacyjna odmiana.

Procedura ostracyzmu polegała na głosowaniu, w którym każdy obywatel mógł wpisać imię podejrzanego na ostrakonie, czyli na kawałku ceramii. Jeśli ktoś zdobył około 6000 głosów poparcia (liczba ta nie była stała w każdym czasie), został wygnany z miasta na okres do 10 lat. Wygnanie nie było karą za prawo ani przestępstwo; miało na celu ochronę polis przed nadmierną koncentracją władzy, a także rozbrojenie zagrożenia ze strony uznanych za groźnych polityków.

Znane przypadki ostracyzmu w Atenach obejmują m.in. Themistoklesa i Cimon, którzy zostali wygnani w różnych okresach późnego klasycznego okresu. Ostracyzm był stosowany stosunkowo rzadko i z czasem jego praktyka osłabła, ostatecznie zanikając w okresie hellenistycznym.

Współcześnie ostracyzm bywa używany jako metafora wykluczenia społecznego lub politycznego, a termin ostracyzmowi pojawia się również w języku polskim jako deklinacyjna forma tego pojęcia.