operatörler

Operatörler, veriler üzerinde işlem yapan semboller veya sözcüklerdir. Matematikte, mantıkta ve bilgisayar biliminde temel yapı taşları olarak kullanılırlar; bir ifadenin değerini hesaplamak için operandlar adı verilen değerler üzerinde çalışırlar. Bu terim ayrıca telekomünikasyon operatörleri veya endüstriyel süreçleri yöneten kişiler gibi diğer bağlamlarda da kullanılır.

Matematiksel ve mantıksal operatörler, sayıların işlemlerinde kullanılan toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi aritmetik operatörleri içerir; üs alma ve mod gibi işlemler de buna dahildir. Karşılaştırma operatörleri büyüktür, küçüktür, eşittir ve benzeriyle iki değeri karşılaştırır. Mantıksal operatörler ise koşulları birleştirir: ve (AND), veya (OR), değil (NOT). Bit seviyesinde çalışan operatörler ise verinin bitleri üzerinde çalışır; kaydırmalar ile bitwise AND/OR/XOR gibi işlemleri kapsar.

Programlama dillerinde operatörler, operandlar üzerinde hesaplama yaparak bir ifade oluşturur. Öncelik (precedence) ve birleştirme yönü (associativity) hangi operatörün önce değerlendirileceğini belirler. Tip dönüşümü, operatör aşırı yüklemesi ve yan etkiler de operatör davranışını etkiler; bazı diller kullanıcı sınıfları için operatörler tanımlamasına olanak tanır.

Bu terim farklı alanlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Örneğin, bilgisayar yazılımında bir operatör, bir işlemci veya hesaplayıcıyı ifade ederken; telekomünikasyonda hizmet sağlayıcısı olan bir operatör veya endüstriyel bağlamda makineleri yöneten kişiler anlamına gelebilir.