nënkuptime

Nënkuptimi është kuptimi i fshehtë që qëndron pas një deklarate, i cili nuk shprehet drejtpërdrejt me fjalët e përdorura, por del nga konteksti, nga synimi i folësit dhe nga mënyra e të folurit. Ai mund të dalë nga një rrethanë e caktuar, nga ironia, nga presupoztimet kulturore, ose nga informacionet që mbeten të përbashkëta midis folësit dhe të dëgjuarit.

Etimologjikisht, fjala vjen nga parafjali nën- dhe nga kuptimi; nënkuptimi nënkupton një kuptim të ngjitur ose të ulur në një nivel të dytë, që kërkon përfundimin nga ana e të pranishmëve për një informacion që s’mund të publikohet drejtpërdrejt. në gjuhën shqipe përdoret gjerësisht në gjuhësi, lexikografi dhe analizë të tekstit për të përshkruar elementë të kuptimit që dalin vetëm nga konteksti.

Si përdoret, nënkuptimi shpesh shfaqet përmes kontekstit, tonit të foljes, skajimit të rrjedhës historike të një diskutimi ose përmes marrëdhënieve ndërmjet folësit dhe dëgjuesit. Ai mund të jetë i qëllimshëm (për qëllime retorike ose ironie) ose i pavullnetshëm dhe mund të çojë në keqkuptime në mungesë të një konteksti të qartë.

Në analizen pragmatike dhe literare, nënkuptimet ndahet nga kuptimi drejtpërdrejt dhe nga kuptimi i ndërket, duke u lidhur ngushtë me konotacionin, implicaturat dhe sentinelimet kulturore. Ato janë mjete të rëndësishme për interpretimin e teksteve dhe të bisedave, por mund të krijojnë interpretim të ndryshëm kur konteksti i një sende ndryshon.