nachylenie

Nachylenie to miara tego, o ile ciało, linia albo powierzchnia odchyla się od odniesienia, najczęściej od poziomu. W praktyce oznacza kąt między daną linią lub płaszczyzną a poziomem lub innym wybranym obiektem referencyjnym. W kartografii i inżynierii wartość ta najczęściej podawana jest w stopniach lub radianach, a w prostych układach współrzędnych jej miarą bywa stosunek pionowego przyrostu do poziomego odcinku.

W geometrii płaszczyzn i linii kąt nachylenia linii względem poziomu nazywany jest kątem nachylenia. Dla prostej o przyroście wysokości rise na poziomym dystansie run kąt nachylenia θ spełnia zależność tan(θ) = rise / run. W trójwymiarowej geometrii nachylenie może dotyczyć również kąta między płaszczyzną a innym odwzorowaniem odniesienia, na przykład płaszczyzną odniesienia.

W astronomii nachylenie orbity to kąt między płaszczyzną orbity a referencyjną płaszczyzną, zwykle ekliptyki lub równika. Oznaczane literą i, określa ono orientację orbity względem obserwowanego układu współrzędnych i wpływa na obserwowane położenie ciał niebieskich w czasie.

W geotechnice, inżynierii lądowej i budownictwie nachylenie opisuje stromość stoku, pochylenie rampy lub nachylenie terenu, często wyrażane jako kąt lub procentowy spadek (gradient). W praktyce ma to istotne znaczenie dla stabilności gruntu, odwodnień i projektowania konstrukcji.

Ogólnie rzecz biorąc, pojęcie nachylenie jest szerokie i kontekstualne: odnosi się do kąta odchylenia od wybranej płaszczyzny odniesienia, a jego konkretne znaczenie zależy od dziedziny.