monsunowy

Monsunowy to przymiotnik odnoszący się do zjawisk monsunu, czyli sezonowego odwracania wiatrów i związanych z tym opadów. W klimacie monsunu występuje wyraźny podział na okres deszczowy, zwykle letni, oraz okres suchy, zwykle zimowy. Opady podczas monsunów bywają intensywne i długotrwałe, co ma istotne konsekwencje dla rolnictwa, gospodarki wodnej i zagrożeń powodziowych.

Najważniejsze regiony monsunowe to Azja Południowo-Wschodnia i subkontynent indyjski, część Afryki tropikalnej, a także część północnej Australii i Ameryki Środkowej. W regionach tych obserwuje się sezonową zmianę kierunku wiatrów oraz duże różnice temperatur między lądem a oceanem, co powoduje masowy napływ wilgotnego powietrza z oceanu i obfite deszcze w porze deszczowej.

Mechanizm opiera się na różnicy temperatur między lądem a oceanem. Latem ląd nagrzewa się bardziej, tworzy się obniżone ciśnienie, a wilgotne masy powietrza znad oceanu wnoszą intensywne opady. Zimą odwrócenie wiatru ogranicza napływ wilgotności, przeważają suche warunki. Czynnikami modulującymi opady są m.in. ENSO i lokalne układy atmosferyczne.

Zmiany klimatu wpływają na intensywność i czas trwania opadów monsunowych, prowadząc do przesunięć szczytów deszczowych i zwiększonego ryzyka ekstremów pogodowych. Termin monsunowy jest używany w meteorologii, hydrologii i rolnictwie do opisywania klimatu charakteryzującego się sezonowym odwracaniem wiatru i sezonowymi opadami.