mbretëri

Mbretëri është një formë shteti të mbretëruar nga një mbret ose nga një dinasti, ku territori dhe ligjet i përkasin mbretërisë. Fjala vjen nga mbreti dhe sufiksi -ëri, që nënkupton një regjim ose një hapësirë të qeverisur. Në shqip, mbretëria mund të përfshijë një regjim politik ku sovrania qëndron në mbret dhe ku funksionon një sistem ligjor dhe administrativ që mund të jetë feudal ose konstitucional.

Në një mbretëri sovrane, mbreti mund të jetë simbol i unitetit shtetëror dhe përfaqësues i sovranisë, por fuqia e tij mund të jetë të ndryshme në varësi të regjimit. Në mbretëri absolute, mbreti ka fuqi të drejtpërdrejta mbi ligjet dhe qeverisjen; në mbretëri konstitucionale, roli i tij është kryesisht ceremonial, ndërsa parlamenti dhe qeveria zhvillojnë punët e përditshme.

Historikisht, termi mbretëri përdoret për të përshkruar regjime të ndryshme në Evropë dhe në botë. Në Shqipëri dhe në rajon, mbretëria ka pasur kuptime të ndryshme përgjatë shekujve. Në shekullin XX u themelua Mbretëria e Shqipërisë nën mbretin Zog I, që zgjati nga 1928 deri në 1939, kur pushtimi italian i ndryshoi rregullin. Jashtë vendit, mbretëri të njohura përfshijnë Mbretërinë e Anglisë, Mbretërinë e Spanjës dhe të tjera, me institucione të ndryshme konstitucionale dhe historikisht të prapambetura në praktikë.

Shkurtimisht, mbretëri është një formë shteti ku sovrania mbretërore dhe ligjet bashkëveprojnë në një hapësirë të caktuar, me nivele të ndryshme pushteti mbretëror në varësi të kontekstit historik dhe juridik.