lingwistyka

Lingwistyka, znana także jako językoznawstwo, jest nauką zajmującą się językiem ludzkim. Celem badań jest opis i wyjaśnienie zjawisk językowych oraz ich ewolucji, a także zastosowań praktycznych w edukacji, technologii i ochronie różnorodności językowej. Zakres lingwistyki obejmuje analizę systemów językowych na różnych poziomach: fonetykę i fonologię, morfologię, składnię, semantykę i pragmatykę, a także zagadnienia związane z językiem w użyciu i kontekście społecznym, takie jak socjolingwistyka i pragmalingwistyka. Dodatkowo wyróżnia się lingwistykę historyczną, typologię języków, psycholingwistykę, neurolingwistykę, lingwistykę korpusową, lingwistykę komputerową i przetwarzanie języka naturalnego. Zastosowania obejmują dokumentowanie języków, badania nad nauczaniem języków, translację, technologię mowy, ochronę i odtwarzanie języków zagrożonych oraz rozwój narzędzi do przetwarzania języka.

Metody badawcze obejmują opisy i porównania języków, eksperymenty psycholingwistyczne, badania terenowe, analizy korpusowe i modelowanie teoretyczne. Historia lingwistyki to długa droga od starożytności po czasy nowożytne: w XIX i XX wieku rozwijał się strukturalizm (Ferdinand de Saussure), w drugiej połowie XX wieku – gramatyka generatywna Noama Chomskiego; od końca XX wieku nastąpił szybki rozwój lingwistyki komputerowej, korpusowej i badań nad przetwarzaniem języka.

Lingwistyka pozostaje dziedziną dynamiczną, łączącą teoretykę z zastosowaniami praktycznymi, a jej efekty wpływają na edukację, technologię, politykę językową i ochronę języków.