kapsülleri

Kapsüller, ilaçları veya takviye maddeleri kapsuyan, genellikle jelatin veya bitkisel malzemeden yapılan kapsül kabuklarıdır. İçine doldurulan madde toz, pellet veya sıvı formunda olabilir. Kapsüller iki ana tipe ayrılır: sert kapsüller (hard-shell) ve yumuşak kapsüller (soft-shell). Sert kapsüller çoğunlukla iki parçadan oluşur; içerik, kapsülün iç boşluğuna doldurulur ve kapak kısmı birleştirildikten sonra sabitlenir. Yumuşak kapsüller ise tek parçalı jelatin kabuğundan oluşur ve içerik genellikle sıvı veya yarı sıvı formundadır; kapsül, içerik akışını önleyecek şekilde kapatılır.

Malzemeler ve çeşitler arasında temel fark, üretimde kullanılan kapsül kabuğunun kaynağıdır. Geleneksel kapsüller jelatin içerir ve porcine (domuz) veya bovine (sığır) kaynaklı olabilir. Bitkisel kapsüller ise hidroksipropil metilselüloz (HPMC) gibi selüloz türevlerinden üretilir ve vegan olarak kabul edilir. İçerik için çözücüler ve plastikleştiriciler (gliserin veya sorbitol) kapsülün dayanıklılığını ve esnekliğini artırır. Ayrıca enterik kapsüller ve kontrollü salım kapsülleri gibi özel tipler de mevcuttur.

Üretim süreçlerinde kapsüller genellikle granül veya toz formundaki içerikle doldurulur, kapsüller kapatılır, kurutulur ve kalite kontrol aşamalarından geçer. İçerik homojenliği, ağırlık kontrolü, çözünürlük ve nem içeriği gibi testler uygulanır. Dünyada GMP ve USP, Ph. Eur. gibi standartlarla regüle edilir.

Kapsüller, ilaçlar, bitkisel takviyeler ve bazı veteriner ürünlerde yaygın olarak kullanılır. Avantajları arasında kolay yedelenebilirlik, tat masking, esneklik ve doz ayarlama sayılabilir. Dezavantajları arasında nem duyarlılığı, bazı kişilerde alerjik reaksiyon riski ve dini/etik tercihleri nedeniyle alternatiflere ihtiyaç bulunması vardır.