gülümseme

Gülümseme, yüz ifadesinde ağız kenarlarının yukarı doğru kalkmasıyla oluşan ve çoğunlukla dişlerin görünmesiyle eşlik eden bir yüz ifadesidir. Genelde olumlu duyguları, memnuniyeti ya da sosyal yakınlığı iletmeyi amaçlar ve insanlar arası iletişimi kolaylaştırır. Gülümseme, ruh halini yansıtabilir ve stresin azalmasına yardımcı olabileceği düşünülür.

Dilin kökeni ve tanımı açısından gülümseme, fiil gülümsemek’ten türeyen isimdir. Türkçede köken olarak gülmekten gelen “gül” ve “gülmek” kökleriyle ilişkilendirilir; gülümseme, bu hareketin sonra gelen isimleşmiş biçimidir ve tek başına ya da bağlaç içinde kullanılır.

Psikoloji literatüründe iki ana gülümseme türü tanımlanır: gerçek (Duchenne) gülümseme ve yapay/ilişkisel gülümseme. Gerçek gülümsemeler göz çevresindeki orbicularis oculi kasının da aktive olduğu Duchenne gülümsemesi olarak bilinir ve yüzün hem ağız köşelerini hem göz çevresini etkiler. Yapay veya kontrollü gülümsemeler ise genellikle sadece ağız kaslarını etkiler ve göz çevresindeki kas hareketi sınırlı olabilir.

Kültürel ve sosyal bağlamda gülümseme, güven ve sıcaklık sinyali olarak değerlendirilebilir. Gülümseme, karşı tarafa olumlu tutum sinyali verir, sosyal normlar içinde nezaket ve uyum göstergesi olarak işlev görür. Türkiye ve Türk kültüründe “gülümseyen yüz” veya “güler yüz” deyimiyle olumlu, dostça bir tavrı betimler. Gülümseme, günlük iletişimin önemli bir parçası olarak kalır.