göstericilik

Göstericilik, bir kişinin veya kurumun değer, statü veya kimlik unsurlarını topluma açık, bazen abartılı biçimde sergileme eğilimini ifade eden kavramdır. Sıklıkla olumsuz bir yargı içerse de bazı durumlarda iletişim veya imaj stratejisi olarak da değerlendirilebilir. Gündelik dilde “gösteriş” ile yakın anlamlı kullanılır.

Köken olarak fiil kökeni “göstermek”ten gelen -icilik ekinin türettiği bir isimdir. Türkçede “gösterişçilik” daha yaygın bir karşılık olsa da “göstericilik” biçimi de görülebilir. Kavram, bireyler, grup ve kurumların görünürlüğünü artırmaya odaklanan davranışları kapsar.

Kullanım alanları arasında sosyoloji ve kültür çalışmaları, tüketim kültürü ve marka iletişimi; politikada performatif davranışlar ve kamu gösterileri; sosyal medyada paylaşım ritüelleri bulunur. Göstericilik, içeriğin ötesinde biçimin, sembolik göstergelerin ve görünürlüğün etkisini inceler; bazen mesajın alıcıya ulaşma gücünü artırmayı amaçlar.

Eleştiriler, göstericiliğin aşırı ve yüzeysel sergilemeyi teşvik ettiği yönündedir. İçerik yerine biçime, işlevsellik yerine gösteriye odaklanması toplumsal değerlerle çatışabilir ve eşitsizlikler üzerinden eleştiri doğurabilir. Bu nedenle göstericilik çoğu zaman hem kültürel eleştiri hem de iletişim stratejisi bağlamında incelenir.

İlgili kavramlar arasında ostentasyon (gösteriş), konspicuous consumption (belirgin tüketim), performativite ve performatif siyaset sayılabilir.