geðröskun

Geðröskun er samheiti sem lýsir röskun á geðræknum eiginleikum, sem truflar tilfinningar, hugsun eða hegðun og hefur oft áhrif á daglegt líf og starfssemi. Hún getur birtst á mismunandi hátt eftir aldri og röskunarlagi. Meðferð miðar oft að því að draga úr einkennum, bæta lífsgæði og auka virkni.

Flokkun: ICD-10/ICD-11 og DSM-5 skipta geðröskunum í hópa. Algengar flokka eru: lyndisröskun (t.d. þunglyndi og geðhvörf), kvíðaröskun (t.d. almenn kvíði, félagskvíði, panikk), geðklofi og áfallastreituröskun.

Orsakir og áhættuþættir: geðröskun eru afleiðing samverkandi þátta, þar á meðal erfða, lífeðlisfræðilegra þátta, og umhverfisaðgerða. Streita, áfall og misnotkun áfengis eða annarra efna geta aukið áhættu. Myndun röskunar er oft margvísleg og hver skoðunin er einstaklingsbundin.

Meðferð: almenn nálgun felur í sér samhæfða meðferð sem innifelur sálfræði- eða hugræna meðferð, lyfjameðferð að þörf, og stuðning við fjölskyldu og samfélag. Aðgengi að þjónustu og stuðningur til sjálfshjálpar og starfs síns stuðnings aðlögun skiptir máli fyrir árangur. Með markvissri meðferð og stuðningi eykst lífsgæði og útlit til batnaðar.