fæðukeðjur

Fæðukeðja er lýsing á orkuflæði og næringu milli lífvera í vistkerfi, og sýnir hversu framleiðendur, neytendur og niðurbrotendur tengjast með matarvenjum. Hún er oft tilgreind sem stiga-keðja þar sem orkuna færast frá einum hópi til næsta.

Framleiðendur eru plantur og þörungar sem mynda lífræna næringu með ljósi (fjölfölduð ljóstillífun). Fyrstu neytendur (primary consumers) eru dýr sem nærast á framleiðendum, eins og grasætur og önnur plöntufrænn dýr. Annarri stigs neytendur (secondary consumers) nærast á fyrstu neytendum, til dæmis smáir rándýr eða skordýr. Þriðja stigs neytendur (tertiary consumers) eru háir rándýr sem geta étið annarra neytenda. Rotverur eða niðurbrotendur, eins og bakteríur og sveppir, sundra dauðum lífverum og endurnýta efni í vistkerfið.

Orkan flæðir um fæðukeðjuna en aðeins hluti hennar nýtist á næsta stig. Regla 10% gefur til kynna að um einangrað stig nærast oft aðeins um 10% þeirra orkukosta sem hafa nýst, restin fer í varma, öndun og líkamlega þörf. Í raun er orkuflæði margþætt og fæðukeðjur eru oft stuttar.

Fæðukeðjur eru oft hluti af stærri fæðuvef, þar sem margar keðjur skarast og lífverur hafa mörg matarval. Þess vegna tekur næringarsamband mikið net og getur borið miklar breytingar við breytingar í vistkerfi.