einflokkakerfi

Einflokkakerfi er stjórnmálakerfi þar sem aðeins einn pólitískur flokkur má hafa völd og aðrir flokkar eru bannaðir eða hindraðir í þátttöku í stjórnmálum. Kosningar geta haldist, en þær eru oft ófullkomnar eða veita litla sem enga raunverulega samkeppni um völd. Flokkurinn er yfirleitt miðstöð valdakerfisins og gegnir stórri stjórnunar- og stefnumótunarhlutverkum.

Í slíkum kerfum er flokkurinn oft í senn ríkisstjórn, löggjafarvald og að hluta til dómstólar og her. Áætlanir og ákvörðanir eru að mestu miðstýrðar innan flokksins og oft er fjölmiðlastjórn ríkis eða flokksins; pólitísk tjáning og andóf eru takmörkuð. Innan flokksins getur verið einhvers konar formlegt vald þar sem mismunandi hópar keppast innan eigin kerfa, en raunveruleg stjórnun ríkisins er háð einu öryggi og áframhaldandi stuðningi flokksins.

Eigindlegir kostir einflokkakerfa eru oft taldir felast í stöðugleika, samstilltu áætlunakerfi og hraðari ákvarðanir. Hins vegar vandar kerfið almennt pólitískum réttindum og samfélagslegri þróun; takmörkuð tjáningarfrelsi og skert heldur á lýðræði leiðir til gagnrýni um skort á ábyrgð, mannréttindakryppur og möguleikanum á spillingu.

Dæmi um lönd með einflokkakerfi eru Kína, Kúba, Norður-Kórea, Víetnam og Laos. Slík kerfi eru oft styðjast við sérstaka heimsmynd eða hugmyndafræði sem réttlætir miðstýrðar ákvarðanir og varanlegt vald flokksins.