dworów

Dwór (liczba mnoga dwory; dopełniacz liczby mnogiej dworów) to w języku polskim określenie na dwór mieszkalny będący siedzibą i centrum gospodarstwa wiejskiego. W źródłach historycznych dwór często opisuje posiadłość należącą do szlachty lub duchowieństwa, a wyrażenie dworów odnosi się do kilku takich siedzib.

Historycznie dwór pełnił rolę administracyjnego i gospodarczego centrum majątku. Był miejscem zamieszkania właściciela lub administratora, miejscem zarządzania rolami, poboru danin oraz rozstrzygania lokalnych spraw. Wokół dworu rozciągały się zabudowania gospodarcze, tereny uprawne, a często także park lub ogród. W zależności od bogactwa i okresu, dwory mogły funkcjonować jako samodzielne posiadłości lub część większych folwarków.

Architektura dworów była zróżnicowana. Od drewnianych, skromnych siedzib po murowane, bardziej reprezentacyjne rezydencje. Zwykle były usytuowane w pobliżu pól, wokół nich tworzył się zamknięty układ z dziedzińcem, budynkami gospodarczymi, stajniami i domami dla służby.

Znaczenie w toponimii i źródłach: w polskich miejscowościach nazwy takie jak Dwory czy Dworów świadczą o historycznej obecności siedziby dworu w danym miejscu. W źródłach historycznych formy dworów pojawiają się w kontekście własności ziemskiej lub majątku należącego do określonego właściciela. Obecnie pojęcie dwór występuje głównie w kontekście historycznym, a w codziennym języku częściej używa się terminu dworek dla mniejszych obiektów.