denetleyici

Denetleyici, bir sistemin girdilerini izleyen, bu girdileri karşılaştıran ve hedeflenen bir durumu korumak veya belirli bir çıktı üretmek için karar veren cihaz veya yazılımdır. Tipik olarak bir döngü içinde sensörlerden gelen verileri alır, bir set noktasıyla kıyaslar ve gerektiğinde aktüatörlere komut gönderir. Bu süreç, kontrol döngüsü olarak bilinir.

Donanım bağlamında denetleyiciler genellikle analog, dijital veya mikroişlemci/mikrodenetleyici tabanlı olabilir. En yaygın türler arasında programlanabilir lojik denetleyiciler (PLC), mikrodenetleyiciler ve gömülü bilgisayarlar bulunan dijital denetleyiciler, ayrıca bazı uygulamalarda analog denetleyici çözümleri yer alır. Bu denetleyiciler sensörlerden aldığı verileri işler, güvenilir kararlar üretir ve motorlar, valfler veya ısıtıcılar gibi aktüatörleri kontrol eder.

Yazılım bağlamında denetleyici terimi, genellikle Model-View-Controller (MVC) gibi mimarilerde kullanıcı girdisini işleyen ve model ile görünüm arasındaki etkileşimi yöneten bileşen için de kullanılır. Böyle bir denetleyici, gelen talepleri işler, uygun işlemleri yürütür ve yanıtı sunuma iletir.

Kullanım alanları geniştir; endüstriyel otomasyon, otomotiv sistemleri, ev otomasyonu, enerji yönetimi ve robotik gibi alanlarda temel rol oynar. Kontrol stratejileri olarak basit on/off, PWM tabanlı sürümler veya PID gibi karmaşık algoritmalar uygulanabilir. Denetleyiciler, güvenlik, güvenilirlik ve hata toleransı açısından kritik tasarım özelliklerine sahiptir.