denetlemek

Denetlemek, Türkçe bir fiildir ve amaç, kurallar, standartlar veya yükümlülükler doğrultusunda bir kişinin, bir birimin veya bir sürecin faaliyetlerini gözetmek, denetlemek veya kontrol etmek anlamına gelir. Resmî veya kurumsal bağlamlarda kullanılır ve işlemlerin uygunluk, güvenlik, ve etkililik açısından incelenmesini kapsar. Denetlemek, genellikle prosedürlerin, kayıtların, performansın ve mevzuata uygunluğun kontrolünü içerir.

İş dünyası ve kamu yönetiminde denetlemek sıklıkla resmi veya sistematik bir süreci ifade eder; örneğin mali denetim (financial auditing), uyum denetimi, kalite güvence uygulamaları veya düzenleyici incelemeler bu kapsama girer. Denetleyen kişi için kullanılan sözcükler arasında denetçi veya denetmen yer alır; ortaya çıkan süreç ise denetim olarak adlandırılır. İlgili kavramlar arasında kontrol, gözetim ve incelemek bulunur.

Günlük dilde de denetlemek, birinin işlerini veya davranışlarını gözetmek anlamında kullanılabilir; ancak çoğu durumda kurumsal veya resmi bağlamlarda daha ağır ve yetkili bir kavramdır. İncelemek (ayrı bir anlamıyla ayrıntılı bakmak) ve gözden geçirmek (genel bir gözden geçirme) ile karşılaştırıldığında, denetlemek çoğunlukla uygunluk ve standartlara uyum odaklı bir denetim eylemidir.

Etymoloji olarak denetlemek, denet kökünden türetilmiş bir fiildir ve fiil yapımı eki -lemek ile birleşir. Denet kavramı, gözetim ve denetim anlamlarını kapsayacak şekilde Türkçede süreklilik arz eder.

See also: denetim, denetçi, kontrol, gözetim, incelemek.