aðgangsheimildir

Aðgangsheimildir eru þær reglur og heimildir sem ákvarða hvort notandi eða ferli megi nálgast tiltekinn auð og hvaða aðgerðir þeir megi framkvæma. Þær byggjast á samspili auðkenningar og aðgangsstjórnar og eiga það að tryggja að aðeins einstaklingar eða kerfisferlar fá aðgang að því sem hæfir hlutverkum og rekstri. Þegar aðgangur er veittur er tilgangurinn að vernda gögn og kerfi gegn óæskilegri eða óviðeigandi aðgengi.

Helstu aðferðir og verkfæri til að stjórna aðgangi eru: aðgangslisti (ACL) sem listar hvaða aðili má hverja aðgerð á tilteknu auð; hlutverkastjórnun (RBAC) sem úthlutar aðgangi eftir stöðu eða hlutverki; og aðgangsstýringu byggða á eiginleikum (ABAC) sem dæmir aðgang eftir fjölbreyttum eiginleikum eins og hlutverki, stöðu, tíma og aðstæðum. Auk þess eru DAC (discretionary access control) og MAC (mandatory access control) notuð í sumum kerfum. Oft eru þessir þættir notaðir samhliða til að stjórna aðgengi við skrár, gagnagrunna, netþjónusta og aðra auðlindir.

Stjórnun aðgangs felur í sér að veita heimildir með skipulagðri uppbyggingu, reglulega endurskoðun og úrvinnslu breytinga. Meginreglan um minnsta mögulega heimild (least privilege) og aðgreining ábyrgðar (separation of duties) er lykilatriði til að draga úr misnotkun og villa í kerfum. Auk þess stuðla ferlar eins og sjálfvirk stjórnun, eining auðkenningarstjórnunar (SSO/IdP) og zerpa-trust aðferðir að öryggi og auðlindanotkun.

Dæmi um notkun eru skráakerfi og gagnagrunna, net- og skýjaumhverfi, APIAdjones og aðgangur að netkerfum, þar sem aðgangsheimildir stjórna hverjum aðgangi og hvaða aðgerðum þeir mega framkvæma.