artobliwe

Artobliwy to przymiotnik w języku polskim, używany do opisu humoru lub tonu wypowiedzi, który jest celowo artystyczny, wyrafinowany i często subtelnie ironiczny. Forma podstawowa to artobliwy; odmiany obejmują artobliwą (rodzaj żeński) i artobliwe (rodzaj nijaki i liczba mnoga).

Wyraz artobliwy powstał z połączenia elementu art- (sztuka) i polskiego przyrostka -obliwy, który tworzy cechę jakości. W praktyce oznacza on „sztukowy, wyrafinowany” i sugeruje styl oparty na estetyce oraz znalazanie w tekście lub wypowiedzi miejsca dla aluzji i gry słownej. W niektórych kontekstach wyraża także odwołania kulturowe i subtelną krytykę.

Zastosowanie i charakterystyka: używany w krytyce literackiej, eseju, felietonie, recenzjach teatralnych i filmowych oraz w publicystyce. Humor artobliwy jest zazwyczaj subtelny, oparty na ironi, metaforach, grze słów i odniesieniach do świata sztuki; rzadziej polega na dosadnym żarciu. Niekiedy wymaga odczytania kontekstu kulturowego, by pełniej oddać zamierzoną cierpliwość i wyrobienie odbiorcy.

Przykłady użycia: „jego artobliwy komentarz łączy ironiczny ton z odwołaniami literackimi”; „to artobliwy żart, który trafia do koneserów kultury”; „krytyk uznał fragment za artobliwy, bo oprócz humoru sugerował także refleksję.” W polskiej krytyce termin ten funkcjonuje jako opis stylu, który stawia na estetykę i kontekst kulturowy zamiast na dosłowną śmieszność.